11-12. 2 Lectuurfiches
Spijt! - Carry Slee
Korte samenvatting
David zit in het tweede middelbaar, hij heeft vrienden en ligt goed in de klasgroep. Jammer genoeg is dat niet van toepassing bij Jochem. Hij zit ook in de klas van David, maar hij wordt gepest. Sanne neemt het voortouw en de rest van de klas doet niets. De klasgenoten van Jochem zijn bang om zelf gepest of uitgelachen te worden door Sanne en haar groepje pestkoppen. David neemt het soms wel op voor Jochem, omdat hij het zo erg vindt voor hem en er niet meer tegen kan. Maar is David nog wel op tijd om het tij te keren?
Waar
Het verhaal speelt zich af in Nederland. De plaatsnaam van een stad of dorp wordt er niet meegedeeld. Wel kan ik afleiden uit het verhaal dat het een redelijk grote stad is waar de personages leven. Er is een grote school en alle personages die aan bod komen in het boek wonen in deze stad. Ook is er een krantenverdeelcentrum, een muziekschool, en een groot natuurdomein.
In het boek zijn de personages meestal op school of wordt er verteld hoe het er thuis aan toe gaat bij David of Jochem. Op het einde van het verhaal bevinden de personages zich aan het meer waar Jochem zelfmoord gepleegd heeft.
Wanneer
Er wordt niet letterlijk gezegd wanneer het verhaal zich afspeelt maar ik kan wel afleiden dat het rond de winter moet zijn. David draagt tijdens het fietsen een sjaal en handschoenen en hij beschrijft ook dat hij het koud heeft.
Het boek is al een aantal jaren oud (1996). Dit merk je wel. Bijvoorbeeld aan het feit dat de leerlingen op de middelbare school allemaal geen gsm hebben.
Hoofdthema
Voor mij is het hoofdthema van dit boek zelfdoding als gevolg van pesten. Jochem gaat stilaan ten onder aan de pesterijen. Het is duidelijk dat het pesten de rode draad is van het boek, het stopt pas totdat Jochem er zelf een einde aan maakt.
Appreciatie
Leefde je mee met de personages?
Ja, ik denk dat het moeilijk is om niet mee te leven met de personages. Ik heb het boek gelezen en de film bekeken en bij beiden ben ik emotioneel geworden. Hoe de pesterijen beschreven worden en hoe je merkt dat iedereen er zo machteloos tegenover staat, dat doet iets met mij. Het is logisch dat je medelijden krijgt met Jochem, de jongen die gepest wordt, maar ook voor David had ik veel sympathie. Hij probeerde er te zijn voor zijn klasgenoot maar merkt snel dat dit niet altijd makkelijk is, omdat hij zelf niet het nieuwe slachtoffer wou worden van de pestkoppen.
Ik merkte al van het begin dat het boek niet goed af ging lopen, maar een twaalfjarige misschien niet (door minder leeservaring bijvoorbeeld). Voor deze lezers moet het boek nog zwaarder geweest zijn. Ik denk sowieso dat dit geen makkelijk boek ik voor twaalfjarigen. Het kan hen wel veel leren op vlak van emotioneel en psychologisch inzicht. Een leerling die dit boek gelezen heeft, gaat volgens mij wel anders reageren op pestgedrag in zijn of haar klas.
Wat vind je van het einde? Is alles duidelijk? Past het einde bij het verhaal?
Ik vond het einde wel redelijk voorspelbaar. Je voelt tijdens het verhaal de druk op Jochem zijn schouders zwaarder en zwaarder worden. De perstpraktijken worden steeds erger en Jochem wordt elke keer weer gekwetst.
Het was wel zeker een duidelijk einde. De lezer begrijpt de keuze van Jochem zeker. Het is duidelijk waarom hij zelfmoord gepleegd heeft.
Het einde past op een bepaalde manier wel bij het verhaal. Heel het boek was geladen met een negatieve spanning die opgebouwd werd tot het einde. Het zou misschien zelfs ongeloofwaardig zijn als het verhaal een positief einde had gehad waarin iedereen terug gelukkig was.
Is het boek geloofwaardig?
Jammer genoeg vrees ik dat het boek wel geloofwaardig is. Ik zou graag kunnen zeggen dat het overdreven was en dat dit soort praktijken nooit in het echte leven voorkomen maar dat zou gelogen zijn.
Ook de manier waarop het boek geschreven is maakt het verhaal geloofwaardig, het is heel echt en puur geschreven. Ik kon de gevoelens van Jochem en van zijn klasgenoten erg goed zelf begrijpen.
Narratologisch aspect: Tijd
Het verhaal begint erg plots, dit wordt ook wel in media res genoemd. De eerste zin van het boek is namelijk: 'Met zijn jack nog halfopen en een snee brood in zijn hand racet David de straat uit.'
Tijdsaspecten van de geschiedenis (fabula):
Vertelde tijd: het verhaal speelt zich af in ongeveer vier weken.
Historische tijd: we kunnen het verhaal situeren in Nederland, aan het einde van de twintigste eeuw.
Tijdsaspecten van het verhaal:
De sujet is gelijk aan de fabel, dit wilt zeggen dat het verhaal continu of chronologisch successief verteld wordt, er wordt geen gebruik gemaakt van flashbacks.
Verteltijd: 144 pagina's.
Soms zijn er wel retarderingen en tijdsversnellingen in het verhaal.
- Met zijn jack nog halfopen en een snee brood in zijn hand racet David de straat uit. ij de kruising springt het stopbord op rood. Helaas, voor wachten is er geen tijd. Vlak vooreen taxi scheurt hij de weg over. Een paar minuten later komt hij buiten adem bij de brug aan, maar Niels is al weg. pagina 7.-
Dit is een duidelijk voorbeeld van een tijdsversnelling.
De Hongerspelen - Suzanne Collins
Korte samenvatting
In dit boek wordt het verhaal verteld van Katniss Everdeen. Ze is een jonge adolecente die na de dood van haar vader voor haar moeder en haar jongere zusje, Prim, zorgt. Ze wonen in het 12e en armste district van Panem. Dit land was ooit bekend als Noord-Amerika. Jaarlijks worden de Hongerspelen georganiseerd. Uit elk district wordt er dan, door loting, een jongen en een meisje gekozen die moeten gaan strijden in de arena tot er nog maar één iemand overblijft. Dit jaar wordt Pims naam geloot, maar dit kan Katniss niet laten gebeuren en ze neemt haar zus' plaats in.
Waar
Het verhaal speelt zich af in een verzonnen wereld. Het land waar ze wonen zou vroeger Noord-Amerika geweest zijn. Nu heet het Panem en het is onderverdeeld in dertien districten. Katniss is zelf opgegroeid in district 12. Daar begint het verhaal dus ook. Het is een arm district waar veel armoede heerst. Ze gaat vaak jagen in het bos met haar beste vriend Gale.
Wanneer Katniss zich vrijwillig opgeeft om deel te nemen aan de Hongerspelen, wordt ze naar het Capitool gebracht. Dit is een wereld die welvarend en machtig is. Er is opeens een overvloed aan eten, mooie kledij... In het Capitool verblijft Katniss in het trainingscentrum. Na haar trainingen wordt ze uiteindelijk, samen met de andere tributen, naar de arena gebracht.
De arena is een gemanipuleerde plaats die wordt gebouwd door de arenabouwers. De arena zit vol met vallen.
- zestig seconden. Zo lang moeten we op onze metalen cirkels blijven staan tot het geluid van een gong ons bevrijdt. Stap je eraf voor de minuut om is, dan blazen landmijnen je benen eraf. Zestig seconden om de in een kring opgestelde tributen te bekijken, allemaal op gelijke afstand van de Hoorn des Overvloeds, een gigantische gouden hoorn in de vorm van een kegel met een omgekrulde punt. De opening is minstens zes meter hoog en ligt vol met de dingen die ons hier in de arena in leven kunnen houden. Voedsel, flessen water, wapens, medicijnen, kleding, lucifers. Er liggen nog allerlei andere dingen her en der verspreid, waarvan de waarde afneemt naarmate ze verder van de Hoorn liggen. Een paar passen bij mij vandaan ligt bijvoorbeeld een lap plastic van ongeveer een vierkante meter. Die zou best van pas kunnen komen bij een stortbui. Maar daar, in de opening, zie ik een tent liggen die me tegen vrijwel elk weertype zou beschermen. We staan op een stuk open terrein. Een vlakte van harde, compacte aarde. Achter de tributen tegenover me zie ik niets wat wijst op een steile helling naar beneden of zelfs een afgrond. Aan mijn rechterkant ligt een meer. Links en achter me een dungezaaid dennenbos. pagina 137-
Wanneer
De lezer weet enkel dat het verhaal zich afspeelt in de toekomst. Ook worden er geen duidelijke seizoenen aangeduid.
Hoofdthema
Een samenleving die offers moet brengen aan de machthebbenden. Het is duidelijk dat de gewone inwoners van Panem niet vrij zijn in wat ze doen. Niet enkel in hun activiteiten maar ook in wat ze verkopen, zeggen... Daarbij komt dan nog kijken dat elk district elk jaar twee kinderen moet uitzenden voor de Spelen.
Appreciatie